رایج ترین بیماری های سیستم گوارشی بدن

هر یک از عواملی که بر عملکرد دستگاه گوارش انسان تأثیر می گذارد را می توان جزئی از بیماری های دستگاه گوارش محسوب کرد. چنین اختلالاتی ممکن است مری، معده، روده کوچک، روده بزرگ (کولون)، پانکراس، کبد یا مجاری صفراوی را تحت تاثیر قرار دهد. یک اختلال شایع در سیستم گوارش، بیماری ریفلاکس معده به مری (یعنی عبور محتویات معده به مری) است که باعث سوزش معده به طور منظم در برخی افراد می شود. سیروز کبد در درجه اول در نتیجه مصرف بیش از حد الکل ایجاد می شود، اما ممکن است پس از عفونت با ویروس هپاتیت C نیز ایجاد شود. سایر بیماری های شایع دستگاه گوارش عبارتند از: زخم معده، سرطان روده بزرگ و سنگ کیسه صفرا. با رژیم غذایی کم چربی و میوه و سبزیجات زیاد، مصرف محدود الکل و معاینات پزشکی دوره ای می توان از بسیاری از اختلالات دستگاه گوارش پیشگیری کرد.

7 مشکل رایج گوارشی که ممکن است داشته باشید

گاستریت

گاستریت التهاب پوشش داخلی معده است. علل زیادی دارد، اما شایع ترین آنها عوامل عفونی، به ویژه هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori)، آسپرین و سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند Ponstan و الکل هستند. برخی از علائم رایج گاستریت:

• درد شکم (سوزش متناوب یا مداوم یا درد گرفتن)
• تهوع و استفراغ
• از دست دادن اشتها
• نفخ، آروغ زدن

سعی کنید از غذاهای تشدید کننده رایج مانند غذاهای تند، چرب و سرخ شده، پودر فلفل قرمز، الکل و قهوه خودداری کنید زیرا ممکن است شدت علائم را افزایش دهند. درمان گاستریت بستگی به علت آن دارد. برای گاستریت مرتبط با هلیکوباکتر پیلوری، درمان شامل ترکیبی از آنتی بیوتیک ها و سرکوب کننده های اسید است، در حالی که گاستریت ناشی از آسپرین، NSAID ها و الکل ممکن است به سرکوب کننده اسید نیاز داشته باشد. در صورت امکان، مصرف الکل و داروهای مسئول گاستریت باید متوقف شود.

زخم معده

گاستریت اغلب با زخم معده همراه است. زخم های گوارشی زخم هایی هستند که در پوشش معده، قسمت تحتانی مری یا قسمت اول روده کوچک ایجاد می شوند. آنها معمولاً در نتیجه التهاب ناشی از هلیکوباکتر پیلوری، آسپرین و NSAID ها ایجاد می شوند.

علائم شایع زخم معده

شایع ترین علائم زخم معده، ناراحتی در قسمت فوقانی شکم، درد شکم یا نفخ است. همچنین ممکن است متوجه کاهش وزن، کاهش اشتها، حالت تهوع، مدفوع خونی یا تیره و استفراغ شوید. با درمان مناسب، بیشتر زخم های گوارشی بهبود می یابند. با این حال، اگر درمان نشود، می‌تواند در طول زمان بدتر شود و منجر به عوارض جدی‌تر سلامتی مانند زخم سوراخ‌ شده، زخمی که منجر به خونریزی‌ شود (که می‌تواند باعث از دست دادن خون قابل توجهی شود) یا بافت اسکار که ممکن است باعث موجب کاهش فضای دهانه و حجم معده شود و مشکلات بلع به وجود می آورد. از نشانه های دیگر اسکار معده، استفراغ و کاهش وزن را می توان نام برد.

بیماری ریفلاکس معده – مری

بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) وضعیتی است که در آن محتویات معده به سمت عقب حرکت می کند یا از معده به مری رفلاکس می کند. مری لوله ای است که گلو را به معده متصل می کند. رفلاکس یک فرآیند طبیعی است که ممکن است در افرادی که علائم آزاردهنده رفلاکس اسید معده ندارند نیز اتفاق بیفتد. در مقابل، GERD در بیمارانی تشخیص داده می‌شود که دوره‌هایی از رفلاکس اسید دارند که علائم دردسرساز ایجاد می‌کند. افراد مبتلا به GERD ممکن است علائم ناشی از تحریک اسید و آسیب به مری یا پشت گلو را تجربه کنند. این عوامل شامل:

• سوزش سردل
• درد قفسه سینه
• نارسایی
• حالت تهوع یا استفراغ
• مشکل یا درد هنگام بلع
• گرفتگی صدا و گلو درد
• سرفه کردن

رفلاکس اسید در بیماران مبتلا به GERD در مقایسه با افرادی که علائم این بیماری را ندارند بیشتر اتفاق می افتد. اگر اسفنکتر تحتانی مری (LES)، یک دریچه عضلانی در انتهای پایینی مری، خیلی مکرر باز شود یا به اندازه کافی محکم بسته نشود که محتویات معده را درون خود نگه دارد، بیشتر اتفاق می افتد. زمانی اتفاق می‌افتد که پرخوری می‌کنید، یا زمانی که فشار زیادی به معده شما وارد می‌شود، اغلب به دلیل چاقی یا بارداری. سیگار کشیدن، الکل و کافئین نیز ممکن است LES را شل کند. خوشبختانه، علائم را می توان به طور کلی از طریق تغییر سبک زندگی کنترل کرد. این موارد شامل ترک سیگار، کاهش مصرف الکل و کافئین، مصرف کمتر غذاهای چرب و کاهش وزن است. در موارد مداوم، اگر آنتی اسیدها و داروهای ضد رفلاکس مؤثر نباشند، جراحی می تواند آخرین راه حل باشد.

سندرم روده تحریک‌پذیر

سندرم روده تحریک پذیر (IBS) بخشی از گروهی از اختلالات گوارشی است که به عنوان اختلالات عملکردی روده شناخته می شوند. این یک مشکل رایج است. بیماران مبتلا به IBS ناراحتی یا درد شکمی دارند که با اسهال یا یبوست همراه است و این ناراحتی معمولاً پس از اجابت مزاج برطرف می شود.

بیماری های التهابی روده (بیماری کرون و کولیت اولسراتیو)

بیماری کرون و کولیت اولسراتیو در مجموع به عنوان بیماری های التهابی روده (IBD) شناخته می شوند. بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو فقط در روده بزرگ دچار زخم می شوند. بیماران مبتلا به بیماری کرون دچار زخم در روده، در هر نقطه بین دهان و مقعد می شوند. شایع ترین قسمت های روده که تحت تأثیر بیماری کرون قرار می گیرند، روده بزرگ و نیمه دوم روده کوچک هستند.

علائم بیماری های التهابی روده

علائم IBD شامل درد شکمی، اسهال، مدفوع خونی، تب، خستگی، کاهش وزن و سوء تغذیه است. در برخی از بیماران، بخش‌هایی از بدن غیر از روده (مانند پوست، چشم‌ها، مفاصل یا کبد) ممکن است ملتهب شوند.

علل بیماری های التهابی روده

مشخص نیست که چه چیزی باعث IBD می شود. تصور می‌شود که یک عامل محیطی سیستم ایمنی روده را تحریک می‌کند و سپس از کنترل خارج می‌شود و باعث التهاب و زخم در روده افراد با استعداد ژنتیکی صحیح می‌شود. هیچ درمانی برای IBD وجود ندارد زیرا یک بیماری مزمن است. با این حال، می توان آن را با درمان کنترل کرد و بیماران مبتلا به بیماری کنترل شده همچنان می توانند زندگی عادی داشته باشند. برای تشخیص این بیماری یک سری بررسی ها شامل آزمایش خون، آزمایش مدفوع، کولونوسکوپی و سی تی اسکن یا ام آر آی انجام می شود. اگر هر یک از شرایط گوارشی فوق را تجربه کردید و نگران سلامت روده خود هستید، با یک متخصص گوارش مشورت کنید.

یبوست

اگر دفعات مدفوع کمتر از 3 بار در هفته کاهش یافته است، مدفوع سفت یا کوچک مانند گلوله دارید، یا احساس می کنید که در هنگام دفع مدفوع نیاز به فشار آوردن دارید، ممکن است یبوست داشته باشید.

علل یبوست

دلایل زیادی برای یبوست وجود دارد. اکثر بیماران مبتلا به یبوست مزمن بیماری ایجاد کننده یبوست ندارند. علل شایع عبارتند از:

• عدم مصرف فیبر کافی مانند میوه، سبزیجات و غلات
• ننوشیدن مایعات کافی
• غیر فعال بودن و ورزش نکردن
• غالباً میل به توالت رفتن را نادیده می گیرند
• تغییر در رژیم غذایی یا برنامه روزانه
• یک عارضه جانبی داروها
• استرس، اضطراب یا افسردگی

درمان این بیماران شامل تغییر در سبک زندگی، رژیم غذایی و مصرف مایعات و در صورت لزوم دارو می باشد. بیماری های غیر روده ای مرتبط با یبوست شامل نارسایی هورمون تیروئید و دیابت است. بیماران مبتلا به بیماری پارکینسون نیز بیشتر در معرض یبوست هستند. برخی از داروها از جمله مسکن ها (مانند مورفین) و داروهای ضد افسردگی (مانند آمی تریپتیلین) ممکن است باعث یبوست شوند. اگر یبوست دارید، پزشک ممکن است آن را با استفاده از آزمایش خون، آزمایش مدفوع، کولونوسکوپی و در صورت لزوم، اندازه گیری عملکرد عضلات مقعد ارزیابی کند. درمان یبوست به علت آن بستگی دارد و معمولاً با اصلاح رژیم غذایی و سبک زندگی، افزایش فعالیت بدنی و مصرف مایعات و مصرف غذاهای طبیعی که ممکن است به حرکت کمک کند (مانند آلو خشک) مدیریت می شود. اگر اصلاح سبک زندگی کافی نباشد، ممکن است ملین تجویز شود. یکی دیگر از روش درمان موثر برای یبوست استفاده از صندلی توالت آسان نشین است، زیرا وقتی شما دارید از توالت فرهنگی استفاده می کنید بخاطر طرز نشستن شما کامل مثانه و روده تخلیه نمی شود و امکان دارد استفاده طولانی مدت دچار یبوست شوید. برعکس آن استفاده از توالت سنتی ( همان ایرانی) بخاطر طرز نشستن به زانو ها فشار وارد می شود و دچار آرتروز زانو خواهید شد. صندلی توالت آسان نشین با طراحی علمی و مدرن خود معایب توالت های ایرانی و فرنگی را بر طرف کرده و مزایای هر دو را حفظ کرده است.